Betrekken van beheerder bij ontwikkeling openbare ruimte levert omgeving belangrijk voordeel op

Om dit ‘over de schutting gooien’ te voorkomen, hebben veel gemeenten een toets moment ingebouwd om maaiveldontwerpen te beoordelen op beheerbaarheid. Toch komt het helaas nog veel voor dat er uiteindelijk een openbare ruimte wordt opgeleverd met rammelende bestrating waar de hoekjes van de klinkers afspringen. Andere voorvallen zijn bijvoorbeeld gladde bestrating, lichtmasten die in de boomkroon staan, beplanting die niet aanslaat, olifantenpaadjes, wateroverlast, valwinden, parkeerproblemen, tekort aan speelplekken of gelegenheid om honden uit te laten, te smalle voetpaden, opdrukken van de verharding door boomwortels, dat er geen rekening is gehouden met mindervaliden, onveilige verkeerssituaties, enz.

In Amsterdam doen ze het anders: bij ontwikkelingen in de openbare ruimte denkt de beheerder vanaf het begin mee. Niet alleen bij groot onderhoud van wegen en plantsoenrenovaties, maar ook bij grootschalige projecten zoals stedelijke vernieuwing (sloop en nieuwbouw van hele buurten), de ontwikkeling van de IJ-oevers, het Centrumgebied Amsterdam Noord en de Noord/Zuidlijn is de beheerder continu betrokken.

In 2015 en 2016/2017 heb ik als interim projectadviseur de belangen van de beheerder behartigd in een groot aantal projecten in stadsdeel Noord. Dat betekent dat je meedraait in de projectteams, van de initiatieffase tot en met de uitvoering en de overdracht. Je zit aan tafel met projectmanager, projectontwikkelaar, stedenbouwkundig ontwerper, milieudeskundige, financiën (grondexploitatie) en de experts van het gemeentelijke ingenieursbureau en je adviseert vanuit de beheeroptiek: voldoet het resultaat aan de eisen ten aanzien van functionaliteit, herkenbaarheid, veiligheid, duurzaamheid, flexibiliteit, materiaal- en soortkeuze, beheerbaarheid en handhaving. Anderzijds bespreek je de projecten met je eigen achterban, de beheerder van de openbare ruimte. Daarnaast stel je beheerparagrafen, beheertoetsen en beheerplannen op om de bestuurders van de gemeente tijdig op te hoogte te brengen van de beheerconsequenties (onder andere financieel) van deze ontwikkelingen.

Het mooie van deze werkwijze – het samen optrekken van projectteam en beheerder – is, dat het projectteam vanaf het prille begin oog heeft voor de beheerfase. Het einddoel is niet de oplevering van een project, maar de realisatie van een prettige, veilige, goed functionerende en goed te onderhouden openbare ruimte waar de gebruiker zich thuis voelt. Een zinvolle bijdrage heb ik mogen leveren aan een goed te beheren openbare ruimte bij projecten zoals de Volgermeerpolder, het Entreegebied Waterlandpleinbuurt en Centrum Amsterdam Noord. Daarbij kreeg ik een mooi kijkje in de keuken van de grootstedelijke dynamiek in Amsterdam.