Gezocht: oliemannetjes Omgevingswet!

Want, hierin zie ik twee kampen ontstaan. Aan de ene kant de mensen van de regels. Veelal juristen. Zij zien een woud van apen en beren op hun weg verschijnen. Juridische onmogelijkheden, nadeelcompensaties: betalen dus… Stel je werkt in een gemeente die een gezonde leefomgeving als ambitie heeft. Dat is mooi. Maar hoe geef je dit vorm? Ga je meer fietspaden aanleggen, kies je voor strengere fijnstofnormen rondom woonwijken of ga je bedrijven strenger controleren? Voor elk doel dat je stelt, zijn tig oplossingsrichtingen (die ook weer hun invloed hebben op bestaande afspraken). En nee, geen daarvan staat in de wet.

In het andere kamp zien we mensen die gaan voor het doel van de Omgevingswet. Zij willen werken aan een gezonde en veilige fysieke leefomgeving. En hierbij willen ze volop gebruikmaken van de afwegingsruimte die gemeenten krijgen. Kortom, regels loslaten waar het kan en juist aanscherpen waar het moet. Dit betekent dat je soms keuzes maakt die nu pijn doen, maar die voor de langere termijn wel beter zijn. Maar in het maken van deze keuzes moet je niet te ver doorschieten. Het moet ook haalbaar, realistisch en betaalbaar blijven…

Stiekem hebben beide kampen gelijk. Het antwoord zou ergens in het midden moeten liggen. Maar ook dat willen we niet. Want, wie nu gaat polderen op thema’s als gezondheid, veiligheid en leefbaarheid kiest voor een gemiddeld resultaat. ‘Waar het kan doen we het goed én beter en anders niet’, zou de instelling moeten zijn. Maar wie loodst beide kampen door deze storm? Wie zorgt ervoor dat je als gemeente keuzes maakt die écht het verschil maken? En wie krijgt ‘de mensen van de regels’ én ‘de mensen van het doel’ hier samen achter?

Elke gemeente heeft daarom een oliemannetje nodig. Iemand die in lastige omstandigheden overeind blijft. Die snapt wat beide kanten drijft, die weet te verbinden, maar ook keuzes durft te maken. Ik denk dan aan types als Jan Kees de Jager of Klaas Dijkhoff. Aimabel en in staat om op die plekken waar het piept en kraakt toch voor een soepel proces te zorgen. Kortom: iemand die de belangen van beide kampen goed kan inschatten, die het speelveld overziet en boven de partijen kan staan. Die ervoor kan zorgen dat de Omgevingswet straks echt gaat doen waarvoor die bedoeld is.