Antea Group spreekt vaker met bestuurders over trends en ontwikkelingen binnen ons vakgebied. Alleen was er nog niet eerder een moment geprikt om met meerdere bestuurders tegelijk van gedachten te wisselen over de ontwikkelingen rond Strategisch Omgevingsmanagement en Participatie binnen de toekomstige Omgevingswet. 

Rondetafelgesprek

Een rondetafelgesprek met de hoofdingenieur-directeur (HID) van Rijkswaterstaat Oost Nederland en eigenaar van het thema omgevingsmanagement binnen Rijkswaterstaat, met de wethouders van de gemeente Zeewolde, Zeist, Barneveld, Berkelland en Epe en met de directeur Ruimtelijk Domein & Dienstverlening en loco gemeentesecretaris van de gemeente Dronten. Een mooi gezelschap, dat niet alleen maar vragen heeft, maar ook reageert vanuit ervaring en kennis. Dat alles werd onderbouwd met illustratieve praktijkvoorbeelden.

Van taakgerichte naar opgavengerichte organisatie

Ursula Blom stond kort stil bij de aanleiding en het doel van de ronde tafel en het gekozen thema. Vervolgens nam de HID van Rijkswaterstaat het woord. Zij schetst aan de hand van enkele voorbeelden de ontwikkelingen in het denken over participatie bij Rijkswaterstaat. Daarbij ontwikkelt Rijkswaterstaat zich van een taakgerichte organisatie naar een opgavengerichte organisatie. Ook is het inzicht ontstaan dat vorm en inhoud van participatie locatie, wijk-, buurt- en “cultuur” afhankelijk zijn.

Vervolgens schetst Eelke Dute, Projectmanager Omgevingsmanagement, enkele beelden over Strategisch Omgevingsmanagement en Participatie. Wat zijn trends, ontwikkelingen en wat valt op? De hoeveelheid vragen rondom dit thema neemt enorm toe, hoe gaat Antea Group hiermee om, en hoe zien wij de toekomst?

De kracht van framing

Dit levert al mooie aanvullingen op van de bestuurders: “Participatie is geen parallel proces, maar een belangrijk onderdeel in het proces. Belangrijk om te investeren aan de voorkant en creëer een zorgvuldig proces! Maar ook vragen als: wat is reëel in vragen uit de omgeving? Qua wensen en eisen?” We delen ook alvast ervaringen met elkaar: “Als je er een sociale interventie van kunt maken, maak je het krachtiger. Kijk eens naar de kracht van framing. Doe eens anders! Zorg dat je balans in het proces krijgt en aan welke knoppen kun je allemaal draaien. Maar ook: kaders in de Raad en het College moet je managen en inwoners zijn geen ‘lastige’ mensen."

Framing is een krachtige beïnvloedingstechniek die wordt gebruikt om een boodschap te voorzien van de gewenste toon. Het doel van framing is om onze mening over een onderwerp te beïnvloeden in de gewenste richting. Het is dus niet verwonderlijk dat framing vaak wordt toegepast in de politiek.


Ursula Blom
Adviesgroepmanager Vergunningen & Procedures

Jan van den Bosch, Senior Adviseur Strategie & Besluitvorming, nam iedereen mee in een aantal dilemma’s / stellingen:

“Participatie en omgevingsmanagement, het is maar lastig. Je kunt het niet iedereen naar het zin maken.”

Nee dat kan nooit. Maar een ‘nee’ is ook een antwoord. Maak het voorspelbaar, welke weerstand verwacht je? Daarbij is het een uitdaging om ervoor te zorgen dat niet alleen de “usual suspects” aan tafel komen, maar ook de 70% die de “zwijgende meerderheid” vormt. De deelnemers aan het gesprek zijn van mening dat het zeker integer is om die 70% bewust te mobiliseren om deel te nemen.

“Hoe weeg je het inzetten van het instrument participatie / omgevingsmanagement af? En wat laat je bij een externe adviseur en wanneer ben je als bestuurder zelf aan zet?”

Het is als één adem en aan één tafel; het vraagt om samenwerken. Weten wat je mandaat is en weten hoe het proces loopt. Goed geïnformeerd zijn is belangrijk.

“In participatieprocessen heb je te maken met de welbekende driehoek: gemeenteraad – organisatie – bestuur. Hoe opereer je in die driehoek en wat is de reikwijdte van participatie?”

De belangrijkste opgave is: hoe kunnen we elkaar versterken, maar ook de omgeving en de markt. We moeten ons niet alleen verbreden, ook verdiepen. Het is belangrijk jezelf bewust te zijn van ieders rol en elkaar die rol ook te gunnen. Tijdige, goede communicatie is essentieel.

Samenleving bij ontwikkelingen betrekken

In de gesprekken kwamen verschillende vormen aan de orde om de samenleving bij ontwikkelingen te betrekken. Wij kijken terug op een interessant rondetafel gesprek, het smaakt voor iedereen naar meer. Het was te kort om de diepte in te gaan, het onderwerp leent zich namelijk goed voor meer diepgang en juist daar zitten de meeste dilemma’s. Antea Group gaat nadenken over een vervolg en komt hier zeker op terug in 2019.

Onze dank gaat uit naar Nelly Kalfs (HID Rijkswaterstaat Oost), Wim van der Es (wethouder Zeewolde), Wouter Catsburg (wethouder Zeist), Hans van Dalen (wethouder Barneveld), Patricia Hoytink – Roubos (wethouder Berkelland), Robert Scholten (wethouder Epe) en Berto Smit (directielid gemeente Dronten).